İpoteka vasitəsilə ev sahibi olmaq Azərbaycanda geniş yayılmış və ev almağın ən əlverişli yollarından biridir. İpoteka, evin dəyərinin bir hissəsini ilkin ödənişlə qarşılayıb, qalan hissəsini uzunmüddətli kredit şəklində ödəməyə imkan verən maliyyə vasitəsidir. Lakin bu prosesə başlamadan əvvəl bəzi əsas məlumatları və tələbləri bilmək çox vacibdir. Bu yazıda Azərbaycanda ipoteka ilə ev almağın detalları haqqında danışacağıq.
İpoteka Necə İşləyir?
İpoteka bir növ təminatlı kreditdir, yəni kredit götürən şəxs ipoteka krediti ilə aldığı evi bankın girovu kimi təmin edir. Evin qiymətinin müəyyən hissəsi ilkin ödəniş kimi ödənilir, qalan məbləğ isə bank tərəfindən kredit şəklində verilir. Kreditin qaytarılması adətən aylıq ödənişlərlə uzun müddətə (10, 15, 25 il) həyata keçirilir. Əgər borc vaxtında ödənməzsə, bank evi əlindən ala bilər.
İpoteka Şərtləri
İpoteka krediti götürmək üçün əsasən iki vacib şərt mövcuddur:
- İlkin Ödəniş: İpoteka götürmək üçün ilkin ödənişiniz olmalıdır. Normalda, götürdüyünüz ipoteka növündən asılı olaraq bu məbləğ evin dəyərinin 10-15%-i arasında dəyişir.
- Daimi Gəlir: Aylıq ipoteka ödənişlərini qarşılamaq üçün sizin daimi və stabil gəliriniz olmalıdır. Banklar sizin gəlirlərinizi qiymətləndirir və ipotekanı buna uyğun olaraq təklif edirlər.
Əsas şərtlər bunlardır, amma əlavə tələblər ipoteka növündən asılı olaraq dəyişə bilər. Azərbaycanda ipoteka növləri ilə bağlı daha ətraflı məlumat almaq üçün saytımızdakı digər məqaləyə baxa bilərsiniz.
İpoteka ilə Ev Alarkən Diqqət Ediləcək Məsələlər
- Faiz Dərəcələri: İpoteka kreditinin faiz dərəcəsi borc alanın ödəyəcəyi ümumi məbləği əhəmiyyətli dərəcədə artırır. Azərbaycanda dövlət dəstəkli ipoteka kreditləri ilə daha aşağı faizli kreditlər təklif olunur (4-8%), lakin kommersiya banklarında bu faizlər daha yüksək ola bilər.
- Kredit Müddəti: Kredit müddəti nə qədər uzun olarsa, aylıq ödənişlər daha az, amma ümumi faiz ödənişi daha çox olacaq. Daha qısa müddətli ipoteka isə aylıq yükü artıra bilər, lakin ümumi faiz dəyəri aşağı olacaq.
- Sığorta Tələbi: Azərbaycanda banklar ipoteka ilə alınan evlər üçün mülkiyyət sığortasını məcburi edir. Bu, evin baş verə biləcək hər hansı zərərlərdən qorunması üçün bir tədbirdir.
- İlkin Ödəniş Məzənnəsi: Daha yüksək ilkin ödəniş, ipoteka məbləğini azaldır və uzun müddətli faiz ödəmələrinin məbləğini aşağı salır. Bu səbəbdən, mümkün olduqda daha çox ilkin ödəniş etməyə çalışmaq faydalıdır.
Xüsusi İpoteka Növləri
Azərbaycanda ev almaq üçün xüsusi ipoteka növləri mövcuddur ki, bunlar daha sərfəli şərtlərlə ev sahibi olmağınıza kömək edə bilər. Məsələn, Güzəştli ipoteka və Dövlət dəstəkli ipoteka kimi imkanlardan yararlana bilərsiniz. Əgər siz bu şərtlərə cavab verirsinizsə, çox sərfəli şərtlərlə ipoteka ala bilərsiniz. Daha ətraflı məlumat üçün Azərbaycanın ən sərfəli ipoteka təkliflərinə nəzər yetirin.
Nəticə
İpoteka ilə ev almaq həm uzunmüddətli investisiya, həm də ailələr üçün geniş imkanlar təqdim edir. Ev sahibi olmaq istəyirsinizsə, fərqli ipoteka təkliflərini nəzərdən keçirmək və sizin üçün ən əlverişli şərtləri müəyyən etmək vacibdir. İpoteka təklifləri haqqında daha çox məlumat əldə etmək üçün saytımızda digər məqalələrə daxil ola bilərsiniz və ev sahibi olmaq üçün atacağınız addımları asanlaşdıra bilərsiniz.