Azərbaycanda daşınmaz əmlak alan və ya satan insanlar üçün əmlakın hüquqi sənədləri böyük əhəmiyyət kəsb edir. Ancaq bu sənədlərin hansı hallarda verildiyini və onların hər birinin nə demək olduğunu bilmək vacibdir. Bu bloqda Azərbaycanda daşınmaz əmlakla bağlı mövcud sənəd növləri, onların xüsusiyyətləri və qanuni təsirləri haqqında ətraflı məlumat verəcəyik.
1. Çıxarış (Kupça)
Çıxarış daşınmaz əmlakın tam hüquqi mülkiyyətini təsdiq edən əsas sənəddir. Mülkiyyətçi bu sənədlə əmlakını hüquqi şəkildə satmaq, bağışlamaq və ya irs olaraq ötürmək imkanına sahibdir. Bu sənədin olmaması gələcəkdə mülkiyyət hüquqları ilə bağlı ciddi problemlərə səbəb ola bilər.
2. Alqı-Satqı Müqaviləsi
Bu sənəd əmlakın satışını təsdiq edən hüquqi müqavilədir. Alqı-satqı müqaviləsi notarius tərəfindən təsdiq olunur, ancaq mülkiyyət hüququnu tam təsdiq etmir. Alqı-satqı müqaviləsi ilə əmlak alan şəxs mülkiyyət hüququnu yalnız çıxarış alandan sonra tam təsdiqləyə bilər.
3. Bələdiyyə Sənədi
Bələdiyyə torpaqları üzərində tikilmiş evlərin sahibləri bu torpaq sahələrini bələdiyyədən aldıqlarını təsdiq edən sənəd alırlar. Ancaq bu sənəd çıxarış qədər etibarlı deyil və daşınmaz əmlakın dövlət qeydiyyatına alınmadığını göstərir. Bələdiyyə sənədinə malik olan əmlak sahibləri çıxarış almaq üçün əlavə hüquqi prosedurlardan keçməlidirlər.
4. Torpaq Payı Sənədi
Ən çox kənd təsərrüfatı torpaqları ilə bağlı olan bu sənəd kənd yerlərində torpaq payı alan şəxslər üçün verilir. Bu sənəd torpaq üzərindəki mülkiyyət hüquqlarını təsdiqləyir, lakin əmlakın üzərində tikili varsa, onun üçün də ayrıca çıxarış alınmalıdır.
5. Texniki Pasport
Bu sənəd əmlakın texniki xarakteristikalarını – sahəsi, mərtəbəsi, otaq sayı və digər detallarını göstərir. Texniki pasport mülkiyyət sənədi deyil, lakin çıxarış almaq üçün zəruri sənədlərdən biridir.
6. Qeydiyyat haqqında sənəd (Evi qeydiyyata almaq üçün arayış): Ev və ya mənzil hələ tam rəsmiləşdirilməyibsə, lakin orada qeydiyyatda olan şəxslər varsa, qeydiyyat sənədi bu şəxslərin müvəqqəti orada yaşadığını təsdiq edir.
Azərbaycanda daşınmaz əmlakla bağlı bir neçə növ sənəd mövcuddur, lakin onların hər biri mülkiyyətçinin hüquqi vəziyyətini tam təsdiqləmir. Ən vacib sənəd çıxarışdır, lakin bəzi insanlar hələ də bələdiyyə və ya alqı-satqı müqaviləsi ilə kifayətlənirlər. Növbəti bloqda çıxarışın necə alındığı və nə üçün vacib olduğu barədə ətraflı danışacağıq.
Digər məqalələr:
İpoteka Nədir və İpoteka ilə Ev Almaq Üçün Nələr Lazımdır?
İpoteka Kreditləri Azərbaycanda: Növləri və Şərtləri
Ev Sahibi Olmaq Üçün Əlverişli İmkan: Dövlət İpoteka Krediti